Märchen aus Lobenfeld (1897)
En Vatter hot drei Techter ghatt, ani vun der erschte Fraa un zwu vun der zwatte. Do isch er emol uf en Мarək un do hot er die zwu Jingschte gfroogt, was sie miitgbrocht hewwe woote. Do hewwe se sich schene Klader ausgbitt. Un wie er an die Ältscht kummen isch, no hot die gsaat: A, se woot nix wie e scheni Blumme.
[180] Nocht wie der Vatter haam isch, not hot er halt děne zwu Maaid ir Klaader kaaft ghatt; awwer die Blumme die hot er vergesse. Er hot awwer haamzu durch en grouße Wald gmesst, un do isch er naⁿ komme uf e groußi freie Platte un do isch e scheni Blumme druff gschtanne uff der Mitte. Nocht isch em die Blumme eiⁿgfalle, wo er seiner Tochter mietbringe soot, un do isch er naⁿ un hot die Blumme abgropft.
Un wie er e Stickl fortgwest isch, not isch em aner noochkumme, wo en Saukopf ufghatt hot, un hot em grufe un hot zu em gsaat: Du hoscht mer meiⁿ Schloss abgropft! Noch hot der Vatter sich enschuldigt un hot gsaat, dass seiⁿ Tochter e Blumme häät vun em hewwe wolle, un die Blumme häät em halt gfalle, do häät er se abgropft: er woot se seiner Tochter miitbringe. Nocht hot der anner gsaat: Wann erm seiⁿ Tochter gääbt zur Fraa, nocht täät em nix gschehe; un wann ers net täät, täät er ums Lewe kumme. Nocht hot der Vatter gsaat: Meiⁿ ältschti Tochter tut sich woul verheire; awwer i waaß doch net, ob se diich nemmt, weil du kaan ganzer Mensch bischt un en Saukopf ufhoscht. Nocht hot der mit dem Saukopf widder gsaat: Du hoscht mer mei Schloss abgropft, do kann i der net helfe: du muscht um deiⁿ Lewe kumme, wann du mer net deiⁿ Tochter gibscht. Nocht hot der Vatter halt kaⁿ anneri Wahl ghatt un hot sem verschpreche messe.
Wie er nu haam kummen isch, hot er děne jingere Maaid ir Klaader gewwe un isch halt trutzig und btriebt gwest un hot net gtraut zu sage wie sem gangen isch. Nocht hot er der älschte Tochter ir Blumme gewwe un hot ser gsaat, wie sem gange wäär, un dass er se dem Mann mit dem Saukopf häät verspreche messe. Sie hots awwer mit Gduld aaⁿgnumme.
Nooch ere Zeit isch dann der mit dem Saukopf kumme un hot die ältscht Tochter miitgnumme uf seiⁿ Schloss. Des Schloss awwer isch in əre Hehle gschtanne un ganz mit Dern verwachse un verwildt gewest. Un do hot se halt miit em gleebt. Seiⁿ Esse hot er neiⁿ krigt in e Kiwwele wie e Sau.
Nocht isch er emool Oweds net haamkumme un do hot sen gsucht, un wie sen nerjeds hot finne kenne, no hot se in dene Mischtgräwe geguckt un hot en in əre Sudde drinn im Wasserstaaⁿgrawe gfunne un er hot sich drinn rum gwälzt ghatt un drinn rum gwihlt, so dass er aaⁿ Dreck gwest isch. Nocht hot sen rausgzoge un hot en miit ihrm weiße Sacktiechl [181] sauwer abgputzt. Un wie sen recht abgputzt hot, noch isch er als en ganzer Mensch un als en schener Prinz vor er gschtanne. Un des Schloss un alles isch scheeⁿ un hell un prächtig gwest. Der Prinz isch awwer verwunsche gwest un hot nur dodurch erleest werre kenne, dass er e Fraa krigt, die en, wann er dreckig isch, mit ihrm weiße Sacktiechl abputzt. Un do hewwe se glicklich un in Freide minanner gleebt un wann se net gschtorwe sen, lewe se heit noch.
En Kenig hot e Tochter ghatt, der isch kaⁿ Freier recht gwest, sie hot iwwer jeden ebbes gwisst. Nocht isch en Kenigsuhⁿ kumme un hot aaⁿgsproche um se, nocht hot sem e Billétt gschickt, er miist erscht zwa Johr Houfna[rr] seiⁿ bei ire, ob sen ze ihrm Gmahl nemme täät. Er isch awwer en durchtriwwener Prinz gwest un isch fort zu seim Vatter un hot sich e golde Schpinnrädl un e Häschpele mache losse. Dann hot er zweeⁿ Diener miitgnumme un isch verklaadt miit en naaⁿ greist zu der Kenigstochter. Der aaⁿ Diener hot er des golde Schpinnrädl un des Häschpele weise messe, un des hot er halt guut gfalle un se hots durchaus hewwe wolle. Nocht hot der Diener zu er gsaat: Wann se in seim Zimmer bei em iwwer Nacht bleiwe täät, nacht tääts ses krieje. Wie se awwer in der Nacht kummen isch, so hot der Diener sein Herr in des Zimmer gschickt un sie hot bei em gschlofe. Un wie halt e Zeit rum gwest isch, no hot ses gspiirt, dass se uf der Hoffnung isch, un hot dem Herr, wo als Diener verklaadt gwest isch, gsaat, sie kennt jetzt nimmer uf em Schloss bleiwe un sie woot miit em fortgehⁿ; ob er kaaⁿ Haus dehaam häät, wo se keente hiⁿ gehⁿ. Do hot er gsaat: Naaⁿ! Wann du miit mer gehⁿ witt, so messe mer souviel verdiene, dass mer minnanner lewe kenne. Nocht hot ses Kind in e Leituuch binne un uf de Buckel henke messe un so senn se minnanner fortgzoge. Er hot e Geije ghatt, un wann se in e Stadt kumme senn, do hot er sie in e Gass gschickt zum Fechte un Geldfoddere un eer isch in e anneri Gass un hot gtaaⁿ, als ob er dort ufschpiele un Geld verdiene täät. Seiⁿ Vatter hot em awwer immer Geld gschickt. Un ire hot er die Schandárme [182] noochgschickt, die hewwe sem halt bringe messe, un dann hot er zu er gsaat: Sich, sou viel haww ich jetzt verdient un du hoscht nix, un jetz muss i noch die Schandárme fir dich bzahle: du bischt halt gaar nix! Dann hot er ire en Gscherrhannl aaⁿgfange, un wo se uf em Marək gsessen isch, no hot er sich verklaadt un hot en Gaul kaaft un isch als en fremmer Reiter durch ihr Gscherr durchgritte un hot Alles zammegtrette un isch dvuugjaagt. Un dann hot er er widder vorghalte, dass halt gar nix miit əre wäär. So senn se halt lange Zeit minnanner rumgzoge, do hot sis ladig krigt un hot en gfroogt, ob er dann dehaam gar kaiⁿ Heisl häätt, wo se neiⁿ keente. Do hot er gsaat: Jo, meiⁿ Vatter hot so e alt Bessebinnerheisl, wo awwer kaⁿ ordliche Fenschter hot: do kenne miir neiⁿ ziehe. Not hot se gsaat: Do wolle mer neiⁿ ziehe, es mag seiⁿ wies will.
Nocht hot er seim Vatter gschriwwe, dass der so e Heisl zrecht mecht vor der Stadt draus. No senn se halt haamgzoge. Un wie se e Zeit lang dort gwest senn, nocht hot er gsaat, er häät sich im Kenigsschloss bkannt gmacht un täät dort Geld verdiene; do täät jetzt e Fescht gfeiert werre, do häät er sie empfohle, dass se helfe koche muss. Sie soll Häffelin in die Rocktasche mache un die soll se fille, dass se dehaam a ebbes hääte. Do isch se naaⁿ un hot a ihr Häffelin in de Rocktasche gfillt. Un wie er gdenkt hot, dass se die Tasche gfillt häät, do hot er se aus der Kiche raus holle glosst zum Tanze. En annerer hot miit er tanze messe, un do hewwe halt die Häffelin gbamblt un die Supp isch rausgloffe. Do hots halt e krimmenalisch Glächter gewwe. Nocht hot se sich gschämmt un er isch er nooch un hots er vorghalte, dass sem arig wäär, dass er sich widder mit əre so schämme muss. Un dann hot er ire des Billétt gwisse un hot gsaat: Jetz hoscht du die zwaa Johr bei miir Houfna[rr| seiⁿ messe. Un hot sich zu erkenne gewwe als der Kenigsuhⁿ, wo um se aaⁿgsprochen häät. De annere Taag hewwe se Hochzig minnanner ghalte un senn ins Schloss eiⁿgzoge un er isch Kenig gwest un sie Kenigin.
Ze Lǒfeld isch en Mann gwest, der hot Riwe gsäät draus in de Berjenäcker un do isch nur aaⁿ Riwe ufgangen im ganze Acker. Un wies Herbscht gwest isch, noch hot er net gwisst, wie er die Riwe rausmache un haamtauⁿ soll, sou grouß isch se gwest. Nocht hot er sich iwwerleegd, wie ers [183] mache soll un hot seiⁿ Kuh un seiⁿ Rind nausgbunne an die Riwe, dass se devuuⁿfresse solle. Un bis der de annere Taag nauskummen isch, hewwe se sich schun halwer in die Riwe neiⁿgfresse ghatt, un am dritte Taag hot nix meh rausgeguckt wie d Schwänz. Un wie er widder nauskummen isch, nocht hot er gaar nix meh geseh. Nocht hot ers halt geh glosst un nooch e Poor Johr hat er sich miit de Berjer vom Lǒfeld broote was mer do mache muss. Un do sen se naus mit Gscherr un hewwe die Riwe ausenannergschpalte un hewwe aus der Riwe sechs Schtier, zehⁿ Kiih, fufzehⁿ Rinner un e Meng Reiblin rausgtauⁿ, sou hot sich des Vieh dodrinn vermehrt ghatt, dass er en reicher Mann worren isch.
Anmerkungen (Wikisource)
Die Märchen sind auch als Einzeltexte zu finden unter: